Kullanıcı Deneyimi (User Experience) Nedir? Kullanıcı Deneyimi Nasıl Geliştirilir?

Web sitenizin ziyaret edilmesi, işinizi büyütmenin ve markanızın bilinirliğini artırmanın temel anahtarıdır. Bu nedenle, web sitenizin kullanıcı deneyimi her şeyden önemlidir. Son kullanıcı deneyimini iyileştirmek için yapabileceğiniz en iyi şey, kendinizi web sitenizin bir kullanıcısı olarak hayal etmektir. Ancak bu şekilde çalışmayan işlevleri veya bir kullanıcı için kafa karıştırıcı veya karmaşık olarak algılanabilecek yönleri fark etmek için web sitesine göz atabilirsiniz. Bir web sitesi yöneticisi olarak, web sitesinin erişilebilir ve anlaşılır olmasını, aynı zamanda değerli bilgiler içermesini sağlamanız kullanıcı deneyimi söz konusu olduğunda oldukça önemlidir. Web siteniz işinizin büyük (en önemli değilse de) bir parçasıdır ve bir girişimci olarak iyi bir ilk izlenim bıraktığınızda hedeflerinize daha kısa sürede ulaşabilirsiniz. Peki kullanıcı deneyimi (UX) nedir? Nasıl iyileştirilir?

Kullanıcı Deneyimi (User Experience) Nedir? UX Neden Önemlidir?

Kullanıcı Deneyimi (User Experience), bir kullanıcının ürün ya da hizmet veren internet sitesi ile ilgili genel deneyimini ifade eder. Görsel tasarım, içerik, işlevsellik, gezinme, hız ve performans gibi kullanıcı ile ürün veya hizmet arasındaki etkileşimin tüm yönlerini kapsar. Bu nedenle müşterilerle iletişimin gerçekleşme şekli, kullanıcı deneyimini etkiler. Bu da grafik tasarımın ve kullanılabilirliğin ötesine geçer.

İyi bir kullanıcı deneyimi, ürün veya hizmetin başarısı için kritik öneme sahiptir, çünkü mevcut müşterileri elde tutmak ve yeni müşterileri çekmek için müşteri memnuniyeti oldukça önemlidir. Bu nedenle, bir ürün veya hizmet tasarlarken, basit, verimli ve etkili olduğundan emin olmak için kullanıcı deneyimine dikkat edilmelidir. Örneğin, bir web sitesi tasarlarken net ve sezgisel gezinme, hızlı yükleme süreleri, mobil uyumlu tasarımlar ve kullanıcıyı ilgilendiren yüksek kaliteli içerik sunarak kullanıcı deneyimi geliştirilebilir.

Kullanıcı deneyiminde (UX) ürün veya hizmetin kullanılabilirliğini ifade eden "Kullanılabilirlik",  kullanıcı için etkileşimli öğelerin tasarımını ifade eden "Kullanıcı Arayüzü (UI)" gibi birbiriyle ötüşen birkaç terim vardır. Tüm unsurlar, birlikte kullanıcı deneyimini oluşturur. Bu da bir işletmenin markalaşmasıyla başlar ve ürün geliştirme, pazarlama ve ürün desteği ile devam eder. Bu etkileşim zincirindeki bir öge düzgün çalışmadığında, markanın bütün olarak algılanmasını olumsuz olarak etkileyebilir. Yani basit bir ifadeyle marka imajını zedeleyebilir.

Kullanıcı Deneyimi Nasıl Tasarlanır?

İdeal kullanıcı deneyimi oluşturmak için tasarım süreci, bir öğeyi aramadan ekranınızda görünen simgelere kadar web sitesinin tüm yönlerini kapsamalıdır. Örneğin, bir ürün satıyorsanız, kullanıcının o ürünü alışveriş sepetine eklemesini kolaylaştırmanız gerekir. Her şey erişilebilirlik, basitlik ve çekici tasarımla ilgilidir.

Kullanıcı Arayüzü (UI), kullanıcı deneyiminin bir parçası olduğu için kısaca, keyifli bir kullanıcı deneyimi tasarlamak için kullanılan şemsiye bir terim olarak düşünebilirsiniz. Çünkü UX tasarımı, kullanıcıların belirli isteklerine uygun çözümler arayışıdır.

Bir UX tasarımcısı, kendisini aktif olarak kullanıcıların yerine koyarak temelde şu soruların yanıtlarını arar:

• Kullanıcılar ne görmek istiyor?

• Web sayfasını nasıl görmek istiyorlar?

• Bir kullanıcı herhangi bir yere tıkladığında amacına ulaşabiliyor mu?

Kullanıcı deneyimi uzmanı ve tasarımcı, bu tür soruları kendi uzmanlık alanlarına ve aynı zamanda harici kullanıcılara dayalı olarak kapsamlı bir şekilde test ederek, son kullanıcının isteklerini kusursuz bir şekilde karşılayan bir tasarıma adım adım ulaşır. Bu süreç yalnızca uygulama tasarımıyla sınırlı değildir. Çünkü UX genellikle web sitelerinde büyük rol oynar, aynı zamanda fiziksel mağazalar, arabalar ve süpermarketler de dahildir.

Kullanıcı deneyimi tasarımı, UX uzmanı ya da uzmanlarının sıklıkla kullandığı sabit bir yapıya sahiptir. Bu '’Petek’' (honeycomb) yapı, Peter Moville tarafından geliştirilmiştir ve şu yedi temel noktayı içerir:

• Kullanışlı: Tasarım kullanışlı mı? Kullanıcı bunu gerçekten kullanacak mı? Bu soruyu sorarken tasarımın her parçası dikkate alınmalıdır.

• Kullanılabilir: Tasarım kullanılabilir mi? Kullanıcı ürünü/ürünleri fayda sağlayabileceği şekilde kullanabilir mi? veya kısıtlamalar var mı?

• Bulunabilir: Kullanıcının aradığını bulması kolay mı?

• Güvenilir: Kullanıcı ürünü veya ürün bilgilerini güvenilir buluyor mu?

• Erişilebilir: Kullanıcı söz konusu ürüne erişimi kolay buluyor mu? Örneğin, kullanıcı arama çubuğunu zahmetsizce kullanabiliyor mu?

• Arzu edilir: Ürün arzu edilir mi, insanlar bu ürünü sunuş şeklinden dolayı mı istiyor? Web sitesi, söz konusu ürünü satın alma isteği uyandırıyor mu? Kullanıcının dikkatini çekiyor mu?

• Değerli: Ürün değerli mi? Kullanıcı söz konusu üründeki değeri görüyor mu? Değer katıyor mu?

Bu petek yapı, bir web sitesinin son kullanıcı deneyimini geliştirmek için kullandığınız noktaları içerir. Ek olarak, honeycombu web sitenizin kullanıcı deneyimini optimize etmek için en alakalı yönlere öncelik vermenin bir yolu olarak kullanabilirsiniz. Bu tamamen web sitenizin amacına bağlıdır. Örneğin, erişilebilir bir ürüne sahip olmak mı yoksa arzu edilen bir ürüne sahip olmak mı daha önemlidir? Önemli olan kullanıcının amacını bulmaktır. Burada kendinizi kullanıcınızın yerine koyabilir ve bir ürünü ilk kez gördüğünüzde, o ürüne nasıl tepki verdiğinize ve dikkatinizi çeken noktalara odaklanabilirsiniz.

Kullanıcı Deneyimi Nasıl Geliştirilir?

Yüklenmesi çok uzun zaman alan bir web sitesi kullanıcılar tarafından zaman kaybı olarak algılanır. Ayrıca çalışmayan ya da düzgün tasarlanmayan ve kullanıcıyı zorlayan web sayfaları ürünlerin satın alınabilirliğini de baltalar. Çünkü erişilebilirlik -özellikle her şeyin bir tık uzakta olduğu teknoloji çağında- kullanıcı deneyimini etkileyen en önemli faktörler arasındadır. Kötü UX tasarımının başka bir örneği, kullanıcının bilgiyle boğulmuş olmasıdır. Kullanıcı, bilgileri kümelenmiş ve karmaşık olduğu için anlayamadığını hissediyorsa, kullanıcı deneyimini optimize etmeniz gerekir. Bir web sitesini iyileştirmenin ve dolayısıyla UX deneyimini optimize etmenin birkaç yolu vardır. 

- Web sitenizde mümkün olduğunca fazla beyaz alan olduğundan emin olun. Sayfalarınızı metin ve animasyonla karmaşık hale getirmeyin. Web sitesi tasarımını temiz tutmak ve yalnızca ilgili içeriğe sahip olmak kullanıcıların amaçlarına daha kolay ulaşmasını sağlar. Çünkü iyi bir kullanıcı deneyimi tasarımı, örneğin kullanıcıyı kategoriler konusunda yönlendirir ve içerik boyunca kullanıcıya yardımcı olur. İçeriği daha net hale getirmek için madde işaretleri kullanabilir, kullanıcıların bilgiye erişimini kolaylaştırmak adına ara başlıklar ekleyebilirsiniz.

- Resimlerden metin yazı tiplerine ve renklerine kadar web sitesi tasarımının her yönü dikkate alınmalıdır. Bir resim genellikle bin kelimeden daha fazlasını anlatır ve bu aynı zamanda UX tasarımı için idealdir. resim ya da fotoğraf, uzun sayfalar oluşturmaya yardımcı olur, daha doğru bir hikaye anlatır ve bunu kullanıcı için hoş bir deneyim haline getirir.

- Kullanıcı deneyimi optimizasyonunda en önemli konu hızdır. Çoğu zaman kullanıcılar web sitesinin yüklenmesini beklemezler. Yükleme süresinin çok uzadığında başka bir sayfaya geçerler. Bu da tüm UX tasarımının başarısız olmasına neden olur. Geç yüklenen web sayfalarının genel sebebi resimler olabilir. Resimleri sıkıştırıp ekleyebilirsiniz.

- İyi bir harekete geçirici mesaj harikalar yaratabilir. Harekete geçirici mesaj (CTA), insanların genellikle ürünü gerçekten satın almak için heyecanlandıran ve ikna eden yöntemdir. CTA mesajını en uygun yere yerleştirin ve kullanıcınızın aradığı ürünü kolayca bulmasını sağlayın. 

- Mobil uyumlu web siteleri, iyi bir kullanıcı deneyimine katkıda bulunur. Web sitenizi veya ürününüzü tasarlarken, kullanıcının izlenimini göz önünde bulundurun. Kullanıcılarınızın deneyimlerini iyileştirmeleri için kolay gezinme sağlayabilirsiniz.

Kullanıcı Deneyimi Tasarımcısı (UX Designer) Nasıl Olunur?

UX Designer, kullanıcı deneyimi uzmanları olarak çalışırlar ve  hedef grubun ihtiyaçlarına dayalı olarak bir soruna çözüm bulmaktan sorumlu olan kişilerdir. UX tasarımcısının amacı, kullanıcının ürün veya hizmetten memnun kalmasını (ve ihtiyaç duyduğunda tekrarlamasını) sağlamak için deneyimi mümkün olan en iyi şekilde tasarlamaktır.

UX tasarımında veya kullanıcı deneyiminde profesyonel olmak için herkesin sahip olmadığı belirli becerilere sahip olmak gerekir. Empati, gözlem ve iletişim UX Designer'lar için önemli becerilerdir. Fakat öncelikle bu konuda eğitim almanız gerekir. UX Designer eğitimi Türkiye üniversitelerinde hali hazırda bulunmasa da özel kurumlardan almak mümkün. Ancak eğitim almak başarılı bir UX Designer olmanız için yeterli olmayabilir. Eğitim sonrası pratik yapmak, piyasayı ve ihtiyaçları gözlemlemek oldukça önemlidir. Bu konuda yazılmış kitapları okuyabilir, trendleri takip edebilir ve ilham alarak kendi tekniklerinizi/çözümlerinizi geliştirebilirsiniz.

Siz de Kullanıcı Deneyimi (UX) konusunda hizmet almak ve kullanıcı deneyimini web sayfalarınızın dizaynını geliştirerek iyileştirmek isterseniz Algoritma.io çözümlerinden yararlanabilir, hemen iletişime geçerek hizmetler konusunda bilgi alabilirsiniz.